İbrahimlilər. Allah ayələrini təhrif edənlər!
İbrahimlilər. Allah ayələrini təhrif edənlər!
Rəhman və Rəhim olan Allahın adıyla. Şəhadət verirəm ki, Allahdan başqa məbudluğa laiq olan yoxdur. Və şəhadət verirəm ki Muhəmməd (s) nəbilərin və rəsulların sonuncusudur. Allahın xeyir və bərəkəti ona (s) və pak Əhli-Beytinə (ə) olsun.
Yəqin ki bir çoxlarınızın Bakı şəhərinin Əmircan kəndində “zühur” etmiş Ələsgər Musayev adlı “peyğəmbərdən” xəbəriniz var. İslamı birləşdirmək adıyla ortaya çıxmış bu fitnəkar İslamda yeni bir təriqətin-“İbrahimilər” təriqətinin yaranmasına səbəb oldu.
Bu məqaləmdə onların kimliyi, tarixi və əqidələri haqqında yox, törətdikləri daha dəhşətli və fitnəkar əməlləri haqqında danışmaq istərdim.
Allahdan qorxmayan bu fitnəkarlar Quranı öz ağıllarına və istəklərinə uyğun olaraq və istədikləri sözü ora əlavə edərək tərcümə etmişlər. Bizdə olan məlumata görə bu tərcümənin 500 nüsxəsi mövcuddur. Bəlkə də daha çoxdur. Doğrusunu Allah bilir.
Mən həmin tərcümənin bir nüsxəsini http://ibrahimi.biz saytından yüklədim. Ərəb dilindən məlumatı olan hər bir kəs onu oxusa çox rahat şəkildə saxtakarlıqları görmüş olar. İnşəallah burada Quranın birinci cüzündə olunmuş saxtakarlıqlara toxunacağam. Bunun üçün yardım edənlərin ən xeyirlisi olan Allah təbarəkə və təaladan kömək diləyirəm.
Ümumiyyətlə bu şəxslərin elədikləri saxtakarlıq o qədər çoxdur ki, onların hamısına toxunmaq mümkün deyil. Əgər onların hamısına toxunmalı olsaq ən azından həmin nüsxə qalınlığında bir kitab yazmalı olarıq. Ona görə də toxunacağım məsələlər birinci cüzdən olan bəzi ayələr olacaq. Həm də bunu qeyd edim ki, bu tərcümə normal azəri dilində yazılmayıb. Sözün əsl mənasında “ilan-qurbağa” cümlələrindən ibarət olan bu kitab Allah tərəfindən olduğuna iddia edildiyi üçün buna cavab yazmağı bir müsəlman kimi özümə borc bildim.
Beləliklə:
Həmin kitabda bəqərə surəsinin 3-cü ayəsinin tərcüməsində yazılır:
“o kəslər ki, inanırlar qeyb ilə və qiyam edirlər islahata və nədən ki, ruziləndirmişik onları, infaq edirlər.”
Bunu şəxsən kimin tərcümə etdiyini bilmirəm. Amma çox güman ki, Ələsgər Musayevin nəzarəti altında tərcümə olunub. Çünki onun özü də xütbələrində bu tərcümədən istifadə edir. Keçək ayədəki saxtakarlıqlara.
Əvvəlcə ayənin ərəbcəsini qeyd edirəm:
الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ
İndi isə hərfi tərcümə edirəm:
“O kəslər ki, qeybə inanırlar və namaza dururlar (namaz qılırlar) və ruzi verdiklərimiz şeylərdən infaq (yəni Allah yolunda xərcləyirlər) edirlər.”
Tərcümədəki səhv:
“inanırlar qeyb ilə” ifadəsi “qeybə inanırlar” olmalıdır. Qeyd edim ki, ərəb dilində bu ifadənin qarşılığı “yuminunə bilğəybi” ifadəsidir. Bunu tərcümə edənlər ayənin orijinalında olan “be” hərfini bizim dilə “ilə” kimi tərcümə ediblər. Bu isə mütərcimin ərəb dilindəki dərin “elmindən” xəbər verir. Bu adamın xəbəri yoxdur ki, ərəb dilində adicə “be” hərfi 15-ə yaxın məna verir. Bu isə Quranın harasında “be” hərfinə rast gəlibsə onu “ilə” kimi tərcümə edib. Görəsən Ələsgər müəllimə Allah tərəfindən nazil olan “elm” bunu bilməyə kifayət etməyibmi?! Yoxsa nəuzu billah Allahın ərəb dilinin sadə qramatik qaydalarından xəbəri yoxdurmu ki, öz “Rəsulu” olan Ələsgər müəllimə bunları bildirməyib?!
Tərcümədə saxtakarlıq:
“qiyam edirlər islahata” ifadəsinin yerinə “namaza dururlar” yaxud “namaz qılırlar” ifadəsi olmalıdır.
Bu isə Allahın ayəsini açıq-aşkar təhrif etməkdir. Həmin ayədə islahat deyilən sözdən əsər-əlamət olmadığı halda bu insanlar o sözü haradan tapıblar?! Nəzərinizə çatdırım ki, həmin ifadənin ərəbcə qarşılığı “yuqimunəs-salətə” ( وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ ) ifadəsidir. “Salət” sözünün ərəb dilində hərfi mənası dua deməkdir. Bundan əlavə bu sözün lüğəvi-həqiqi mənasından əlavə ürfi və şəri mənası da var. Bu isə namazdır. Yəni İslam dinində və müsəlmanlar arasında “salət” deyildikdə namaz başa düşülür. “İslahat” sözü isə bizim dilə elə ərəbcədən keçmişdir. Mənası “İslah etmək” deməkdir. Bu sözün ərəb dilində kökü “Saləhə”dir. Sözünü etdiyimiz ayədə keçən söz isə “Salət”dir. Bunun isə kökü “Saləvə”dir. Birincinin (Saləhə) mənası “doğru-dürüst, yaxşı, saleh olmaq”, ikincinin (Saləvə) mənası isə “namaz qılmaq” deməkdir. Ağlı başında olan və qəlbində Allah qorxusu olan hansı bəndə Allahın ayəsini bu cür təhrif etməyə cürət edər?! Məlum olur ki, bunların ya ağlı başlarında deyil, ya da Allahdan qorxmurlar.
Yenə həmin nüsxədə Bəqərə surəsinin 30-cu ayəsinin tərcüməsində deyilir:
“Və onda dedi Rəbbin mələklər üçün: «Həqiqətən, Mən edəcəyəm ərzdə xəlifə». Dedilər: «Ə, edəcəksən orada o kəsi ki, fəsad edər orada və tökər qan və Biz sayırıq həmd ilə Səni və müqəddəs tuturuq Səni?».”
Bu ayənin ərəbcəsi belədir:
وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ
Tərcüməsi:
Sənin Rəbbin mələklərə: “Mən yer üzündə xəlifə (canişin) qərar verəcəyəm!”– dedikdə, onlar: “Biz Səni həmd-səna ilə təriflədiyimiz və Səni müqəddəs tutduğumuz halda, Sən orada fəsad törədib qan salacaq bir kəsmi yerləşdirəcəksən?”
Bisavadlığın dərəcəsi!
Xahiş edirəm, bu fitnəkarların tərcüməsinə diqqətlə fikir verin. “Dedilər: «Ə, edəcəksən orada o kəsi ki…” Bu tərcümə görəsən hansı dilə tərcümə olunub?! Azərbaycan dilinə olunubsa, onda sual edirəm: “Azərbaycan dilində “Ə” müraciət forması nə vaxt işlənər?!” Yəqin ki, deyəcəksiniz məhlədə tay-tuşla söhbət edəndə, yaxud kimləsə saymazyana danışanda. Bu insanlar isə Allahın pak mələklərinin Allaha bu cür biədəb formada müraciət etməsini qeyd edirlər. Əslində isə vəziyyət tam ayrı cürdür. Ərəb dilində “sual həmzəsi” adlanan ədat var. Tələffüz olunduqda isə “ə” səsini verər. Və bu ədat həmin ayədə “təc`əlu” felinin əvvəlində işlənərək “Ətəc`əlu” kimi səslənir. Bizim dilə isə sual ədatı tərcümə olunduqda dilimizdəki sual ədatlarından istifadə olunmalıdır. Bu isə mı, mi, mu, mü şəkilçiləridir. Necəki yuxarıda verdiyimiz düzgün tərcümədə qeyd olunub: “…fəsad törədib qan salacaq bir kəsmi yerləşdirəcəksən?” Allah tərəfindən kəndisinə “vəyh” nazil olduğunu bildirən bir şəxsin, sual ədatı ilə biədəb müraciət formasını fərqləndirə bilməməyi necə də gülüncdür. Həmçinin qeyd edim ki, bu səhv təkcə bu ayədə yox “sual həmzəsi” olan hər bir ayədə edilmişdir.
Söz etdiyimiz ayədə başqa səhvlər də var. Məsələn, “cə`ələ” köklü sözü “etmək” kimi tərcümə ediblər. Əslində isə “cə`ələ” – “qərar vermək” deməkdir.
Növbəti saxtakarlıq!
Bəqərə surəsinin 45-ci ayəsini belə tərcümə ediblər:
“Və istəyin səbr və islahla. Və həqiqətən, o böyükdür ancaq üzərində çəkinənlərin.”
Ayənin ərəbcəsi:
وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ
Düzgün tərcümə:
“Səbr etmək və namaz qılmaqla Allahdan kömək diləyin! Həqiqətən, o,(namaz) xuşulu olanlardan başqa hamıya ağırdır.”
Bəqərə surəsinin 3-cü ayəsində olduğu kimi burada da namazı islah olaraq tərcümə ediblər. Halbuki, ayənin orijinlaında “Salət” (namaz) qeyd olunub.
Ayənin tərcüməsində edilən ən böyük səhv isə onun ikinci hissəsidir. Belə ki, ikinci hissənin düzgün tərcüməsi budur: “Həqiqətən, o (namaz), xuşulu olanlardan başqa hamıya ağırdır.” Saxtakarların etdiyi tərcümə isə budur: “Və həqiqətən, o böyükdür ancaq üzərində çəkinənlərin.”
Ayənin orijinalında keçən istisnalıq bildirən “illa” (başqa) hərfi var. Fitnəkarlar isə “illa” hərfini xüsusilik bildirən kimi tərcümə ediblər. Ona görə də bunların tərcümə etdiyi mənadan belə çıxır ki, əvvəldə qeyd olunan səbr və namaz (bunların tərcüməsində islah) ancaq “çəkinənlər” üçün böyükdür.
Əslində isə mənası- “xuşulu olanlardan (bunların tərcüməsində çəkinənlər) başqa hamıya ağırdır” olmalıdır. Həmçinin ayədə “Kəbir” sözü kontekstə uyğun olaraq “ağır” mənasını verir “böyük” yox. “Xuşulu olanlar” – yəni Allah qarşısında ehtiram edərək itaət edənlər.
Yenə həmin nüsxədə Bəqərə surəsinin 58-ci ayəsində qeyd olunur:
“…və deyin: “Hiddətlənmə”-bağışlayaq sizin üçün xətalarınızı.”
Ayənin ərəbcəsi:
وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ
Düzgün tərcümə:
” ….və deyin: “Bizi bağışla!”-ki xətalarınızı bağışlayaq.”
Ayənin orijinalında keçən “hittətun” sözünü “hiddətlənmə” kimi tərcümə ediblər. Halbuki, “hittətun” – “bağışlanma diləmək, yalvarmaq” deməkdir.
Yəhudilər hidayət əhlidirlər?!
Bəqərə surəsinin 62-ci ayəsinin tərcüməsində yazırlar:
“Həqiqətən, o kəslər ki, inandılar və o kəslər ki, hidayət olundular və yardım olundular və sabiidirlər – kim inandı Allah ilə və günü ilə axırın və əməli islahatdır, onlar üçün əcrləri yanındadır Rəblərinin…”
Ayənin ərəbcəsi:
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَىٰ وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ
Düzgün tərcümə:
Şübhəsiz ki, iman edənlər, yəhudi, nəsrani və sabiilərdən Allaha və Axirət gününə iman gətirib, əməlləri saleh olanların mükafatları öz Rəbbləri yanındadır.
Bu ayənin tərcüməsində isə daha gülünc səhvlərə və təhriflərə yol verilib. Ayənin orijinalında keçən “hadu” sözünü “hidayet oldular” kimi tərcümə ediblər. Əslində isə “yəhudilər” kimi tərcümə olunmalıdır. Bu insanların ərəb dilinin sadə morfoloji qaydalarından xəbərləri belə yoxdur. Hidayət sözünün ərəb dilində kökü “ha,dəl,ya” ( هدى ) hərflərindən ibarətdir. Ayənin orijinalında keçən “hadu” ( هَادُوا ) sözünün kökü isə, “ha, vav, dəl” ( هود ) hərflərindən ibarət olub, “yəhudi olmaq” mənasına gəlir. Gördüyünüz kimi “hadu” sözünün “hidayət” sözü ilə heç bir əlaqəsi yoxdur.
“Nəsranilər” (xristianlar) kimi tərcümə edilməsi gərəkən “Nəsara” ( النَّصَارَىٰ ) sözünü isə “yardım olundular” mənasına tərcümə ediblər. Nəzərinizə çatdırım ki, xristianların “Nazaret” dediyi yerə ərəblər “Nəsirə” deyirlər. Buna dair dəlilimizi indiki Matta incilindən gətiririk:
Türkcə:
“Oraya varınca Nasıra denen kente yerleşti. Bu, peygamberler aracılığıyla bildirilen, “O`na Nasıralı denecektir” sözü yerine gelsin diye oldu.” (Matta 2:23)
Rusca:
“и, придя, поселился в городе, называемом Назарет, да сбудется реченное через пророков, что Он Назореем наречется.” (Matta 2:23)
İndi isə Matta incilinin ərəbcəyə tərcümə olunmuş versiyasından yuxarıdakı ayəni qeyd edək:
و اتى و سكن في مدينة يقال لها ناصرة لكي يتم ما قيل بالانبياء انه سيدعى ناصريا
Gördüyünüz kimi türkcədə “Nasıra”, ruscada “Nazaret” ərəbcədə isə “Nasirə” ( ناصرة ) deyilən yerə gəlməsi ilə əlaqədar İsa (ə) Nəsirəli ( ناصريا ) deyə adlandırılmışdır. Sonradan ərəblər arasında xristianlar da “Nəsirəlilər” deyə məşhur olmuşlar. Bu sözün isə (Nəsirəlilər) ərəbcə qarşılığı sözünü etdiyimiz Quran ayəsinin orijinalında keçən “nəsara” ( النَّصَارَىٰ ) kəliməsidir. Gördüyünüz kimi Allah ayəsini yenə də təhrif etmişlər.
Əziz oxucular! Özlərini haqq tərəfdarı və Allah rəsulları adlandıran bu fitnəkarların Quran barədə etdikləri saxtakarlıqlar bununla bitmir. Demək olar ki, tərcümə etdikləri hər bir ayədə səhv və saxtakarlıqlara yol vermişlər. Əvvəldə də dediyimiz kimi, onların hamısını burada qeyd etmək mümkün deyil. İnşəallah gələcək məqalələrimizdə daha böyük saxtakarlıqlarını qələmə alacağıq.
Həmin şəxslərə isə sözümüzü sözlərin ən gözəlini deyən Allah təbarəkə və təalanın ayəsi ilə çatdırırıq:
فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَٰذَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَوَيْلٌ لَهُمْ مِمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌ لَهُمْ مِمَّا يَكْسِبُونَ
“Vay o şəxslərin halına ki, onlar öz əlləri ilə kitab yazır, sonra da: “Bu, Allahın vəhyidir!”– deyirlər ki, onunla cüzi miqdarda pul əldə edə bilsinlər. Öz əlləri ilə yazdıqlarına görə vay onların halına! Qazandıqları şeyə görə vay onların halına!” (Bəqərə 79)
Əli Əbdullah
Səid Nursinin şiəlik haqqında yazdıqları və bəziərinin cavabları.
Son vaxtlar dünyada və Azərbaycanda öz güclü maliyələri, siyasətləri və dövlətlərdən aldıqları dəstək hesabına öz siyasi fikirlərini din pərdəsi altında yayan “nurçular” özlərini olduqca tolerant göstərmək istəyirlər. Bunların təbliğləri siyasətlə olduğu üçün öz təbliğlərində Azərbaycanın əksəriyyətinin şiə olduğunu nəzərə almaraq məlumatsız şiə cavanlarının başını tovlamaqdan ötrü onlara ustadın (Səid Nursinin) və hocanın (Fətullah Gülənin) şiəni haqq bildiyini, onun batil olmadığını və onların məzhəb fərqini qəbul etmədiklərini deyirlər. Halbuki bu söz ağ bir yalandır və bunun yalan olduğunu aşağıda açıq aşkar görəcəksiniz inşallah.
Bundan əlavə “nurçular” öz ustadlarını demək olar ki, İslamın ən böyük alimlərindən bilirlər. Halbuki o, əhli-sünnənin böyük alimləri olan Fəxrəddin Razi, Süyuti, Hakim Nişaburi, İbn Teymiyyə kimi alimlərinin yanında elə də böyük bir alim deyil. Ən azından bunu onun “risaleyi-nurunda” şiələrə verdiyi cavablardan başa düşmək olur.
Mən burada məqalə yazmaq fikrində deyiləm. Sadəcə bir dostumun xahişi ilə “risaleyi-nur”un “4-cü lema”sını oxudum və bəzi aldadılmış dostlarıma Allah Təbarəkə və Təalanın köməyi ilə həqiqəti az da olsa bildirmək istədim.
Qeyd edim ki, burada “risaleyi-nurdan” sitat olaraq yazdıqlarımı həmin kitabın web səhifəsi olan bu keçiddən götürmüşəm :
http://risale-inur.org/yenisite/moduller/risale/index.php?tid=41
İstəyən ora müraciət edə bilər.
Əsas sözümüz Səid Nursinin öz risaləsinin 4-cü lemasının 4-cü nöqtəsində yazdıqlarındadır. Burada onun sözlərini verib sonra o haqqda qısa şərhlər yazacağıq inşallah.
DÖRDÜNCÜ NÜKTE: Üçüncü Nükte münasebetiyle Şîalarla Ehl-i Sünnet ve Cemaatin medar-ı nizaı, hattâ akaid-i imaniye kitablarına ve esasat-ı imaniye sırasına girecek derecede büyütülmüş bir mes’eleye kısaca bir işaret edeceğiz. Mes’ele şudur:
Ehl-i Sünnet Ve Cemaat der ki: “Hazret-i Ali (R.A.), Hülefa-i Erbaa’nın dördüncüsüdür. Hazret-i Sıddık (R.A.) daha efdaldir ve hilafete daha müstehak idi ki, en evvel o geçti.” Şîalar derler ki: “Hak, Hazret-i Ali’nin (R.A.) idi. Ona haksızlık edildi. Umumundan en efdal Hazret-i Ali’dir. (R.A.)” Davalarına getirdikleri delillerin hülâsası: Derler ki: Hazret-i Ali (R.A.) hakkında varid ehadîs-i Nebeviye ve Hazret-i Ali’nin (R.A.) “Şah-ı Velayet” ünvanıyla ekseriyet-i mutlaka ile evliyanın ve tarîklerin mercii ve ilim ve şecaat ve ibadette hârikulâde sıfatları ve Hazret-i Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm ona ve ondan teselsül eden Âl-i Beyte karşı şiddet-i alâkası gösteriyor ki; en efdal odur, daima hilafet onun hakkı idi, ondan gasbedildi.
Elcevab: Hazret-i Ali (R.A.) mükerreren kendi ikrarı ve yirmi seneden ziyade o hülefa-i selâseye ittiba ederek onların şeyhülislâmlığı makamında bulunması, Şîaların bu davalarını cerhediyor. Hem hülefa-i selâsenin zaman-ı hilafetlerinde fütuhat-ı İslâmiye ve mücahede-i a’da hâdiseleri ve Hazret-i Ali’nin (R.A.) zamanındaki vakıalar, yine hilafet-i İslâmiye noktasında Şîaların davalarını cerhediyor. Demek Ehl-i Sünnet Ve Cemaatın davası, haktır.
Burada Səid Nursi ilk öncə öz nəzərinə görə şiələrin dəlillərinin xülasəsini deyib sonra ona cavab verir. Yuxarıda qara olan yerdə Səid Nursi şiələrin hz. Əlinin (ə) xilafəti haqqındakı dəlillərin xülasəsini vermişdir. Amma o yazdıqlarına çox sadə baxıb və şiələrin bu məsələ haqqında Qurani-Kərimdən gətirdiyi dəlillərdən və Peyğəmbərin hz. Əlinin (ə) xilafəti haqqında buyurduqlarından bir kəlimə belə yazmayıb. Sonra isə öz xəyalında qurduğu “şiə dəlilinə” verdiyi cavabda isə demək olar ki, dəlil gətirməyib. Hz. Əli (ə) nə vaxt deyib ki, xilafət mənim haqqım deyil və ya nə vaxt deyib ki, Əbu-bəkr, Ömər və ya Osmanı mən haqq xəlifə olaraq qəbul edirəm. Hətta Səid Nursi çəkinmədən bu işin dəfələrlə olduğunu demiş, amma təəssüf ki, bir dənə də olsun dəlil gətirməmişdir. Daha sonra gətirdiyi dəlillər də bu məsələdə şiələrin gətirdiyi dəlillərə cavab ola bilməz. Ən axırda isə bu məsələ haqqında öz fikrini açıq-aşkar belə bildirir: “Demek Ehl-i Sünnet Ve Cemaatın davası, haktır.” Buradan da Azərbaycanda yalançılıqla missionerlik edənlərin yalanı faş olur. Çünki onlar Səid Nursinin və Fətullah Gülənin şiəni haqq məzhəb kimi qəbul etdiklərini deyirlər. Amma nə yazıq ki, “möhtərəm ustadları” onların sözünün əksini deyir.
Sonra isə bir az Hz. Əli (ə) haqqında olan fəzilətləri bölgüyə alır və daha sonra hz. Əli (ə) barədə olan hədislərin digər səhabələr haqqında olan hədislərdən daha çox olmasına sözün əsl mənasında gülünc bir açıqlama verir.
“Hazret-i Ali’nin (R.A.) şahsı hakkında sair hülefadan ziyade senakârane ehadîsin kesretle intişarının sırrı şudur ki: Emevîler ile Haricîler, ona haksız hücum ve tenkis ettiklerine mukabil Ehl-i Sünnet Ve Cemaat olan ehl-i hak, onun hakkında rivayatı çok neşrettiler. Sair Hülefa-i Raşidîn ise, öyle tenkid ve tenkise çok maruz kalmadıkları için, onlar hakkındaki ehadîsin intişarına ihtiyaç görülmedi. Hem istikbalde Hazret-i Ali (R.A.) elîm hâdisata ve dâhilî fitnelere maruz kalacağını nazar-ı nübüvvetle görmüş, Hazret-i Ali’yi (R.A.) me’yusiyetten ve ümmetini onun hakkında sû’-i zandan kurtarmak için مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاَهُ gibi mühim hadîslerle Ali’yi (R.A.) teselli ve ümmeti irşad etmiştir.”
Görəsən Səid Nursi bunları yazanda elə belə də bilirdi, yoxsa öz bildiklərini gizlədib cavanları aldatmaq üçün belə yollara əl atmışdır? İnşallah hüsnü-zənn edək və deyək ki, onun savadı bu həddə idi ki, belə şeylər yazsın.
“Nurçular”ın “ustadı”nın sözlərinə görə o biri xəlifələr haqqında olan hədislər həqiqətdə hz. Əli (ə) haqqında olan hədislərdən çoxdur. Sadəcə o həzrətə olan iradlar çox olduğundan onun haqqında olan hədislər “əhli-haqq” olan əhli-sünnə tərəfindən yayılmışdır. Əgər Nursinin bu öz ağlına dayanan zənni düzgündürsə o zaman həmin üç xəlifəyə də iradlar çox bildirilirdi və şiələr o zaman da onları bəyənmirdilər. Bununla yanaşı Osmanın dövründə xalq ona qarşı qalxdı və kəskin iradlarla yanaşı onu hətta bəziləri yəhudi adlandırırdı və bu səbəbdən də onu öldürdülər. Onu öldürəndən sonra onun cənazəsi 3 gün dəfn edilmədi. Bəs bunları görən əhli-sünnə niyə onun fəziləti barədə olan “çoxlu” hədisləri yaymadı?
Səid Nursi bu məntiqsiz nəzəriyyəni deyəndən sonra cəsarət edib bu fikrini vəhydən kənar bir şey danışmayan və hər iki dünyanın ağıllarından üstün ağıla sahib olan hz. Muhəmmədə (s) nisbət verməkdən belə çəkinməmişdir. Hz. Peyğəmbərin (s) 70 mindən çox insanı isti çöldə günəş altında saxlayıb onlara xütbə oxumasını və orada Hz. Əlinin (ə) xilafətini açıq-aşkar bəyan etdiyi “Mən kimin mövlasıyamsa, Əli də onun mövlasıdır” hədisini camaatı yalnız sui-zənndən qurtarmaq kimi açıqlayır. Burada ortaya belə bir sual çıxır əgər Peyğəmbər (s) qeybi elmi ilə özündən sonra ümmət arasında bəzilərinin hz. Əliyə (ə) pis münasibət bəsləyəcəyini bilib onun barədə sair xəlifələrə nisbətən daha çox hədis demişdirsə o zaman indiki vəziyyəti öz qeybi elmi ilə görmürdümü? Məgər o bilmirdimi ki, bir vaxt gələcək bütün İslam ümməti hz. Əlini sevəcək amma (sünnülərin nəzərinə əsasən) şiələr həmin xəlifələrə pis münasibət bəsləyəcək. (Səid Nursinin nəzərini qəbul etsək) O zaman bunun da qarşısını almaq üçün hz. Peyğəmbər (s) gərək onlar haqqında da çoxlu hədislər deyərdi. Bunlarla yanaşı əgər hz. Əli (ə) barədə olan hədislərin o biri xəlifələrə nisbətən çox olmağı bu cürdürsə bəs Quran ayələrinə nə deyə bilərsən. Quranda onlarla ayə məhz hz. Əlinin (ə) fəzilətinə dəlalət edir (məs: İnsan s. 8-ci ayə, Maidə 55, Bəqərə 207, Ali-İmran 61və s.). Halbuki, məhz sair xəlifələrin fəziləti haqqında Qurani-kərimdə ayə yoxdur. Yeganə Əbu-bəkr haaqqında ayə mövcuddur (Tövbə 40) həmin ayədə də onun fəziləti haqqında heç bir şey yoxdur. Yalnız əhli-sünnə sair xəlifələrə ümumi səhabə haqqında enən ayələri şamil edirlər. Bəs hörmətli ustad Quranın bu ayələri haqqında niyə bir söz deməyib? Bunlara cavab verməyə elmi çatmayıb ya başqa səbəblər ona mane olub?
Bunlardan sonra da bu cür səhv fikirlərini öz risaləsinə doldurmuşdur. Lakin mən uzun məqalə yazmaq fikrində olmadığımdan onları qeyd edib cavablandırmıram. O fikirlərin səhvliyini bilmək istəyən şəxs həmin fikirləri düşünərək oxusa o zaman özü sözün necə yanlış olduğunu görəcək.
Sadəcə son olaraq Nursinin həmin mövzunun axırında İslam ümmətini vəhdətə çağıran sözünə diqqət etməyinizi xahiş edirəm. Belə ki, Nurçuların ustadı deyir:
“Ey ehl-i hak olan Ehl-i Sünnet ve Cemaat! Ve ey Âl-i Beytin muhabbetini meslek ittihaz eden Alevîler! Çabuk bu manasız ve hakikatsız, haksız, zararlı olan nizaı aranızdan kaldırınız. Yoksa şimdiki kuvvetli bir surette hükmeyleyen zendeka cereyanı, birinizi diğeri aleyhinde âlet edip ezmesinde istimal edecek. Bunu mağlub ettikten sonra, o âleti de kıracak. Siz ehl-i tevhid olduğunuzdan uhuvveti ve ittihadı emreden yüzer esaslı rabıta-i kudsiye mabeyninizde varken, iftirakı iktiza eden cüz’î mes’eleleri bırakmak elzemdir.”
Görəsən özünü vəhdətçi göstərmək istəyən Səid Nursi bu “vəhdət” çağırışının əvvəlində “Ey ehl-i hak olan Ehl-i Sünnet ve Cemaat!” deməklə vəhdətə nail ola bilərmi? Bu çağırışında ixtilaf yaratmırmı? Və bu sözü ilə Şiənin bir başa batil olduğunu demirmi? Əgər hər iki məzhəbi vəhdətə dəvət edirsə niyə cümləsinin əvvəlində əhli-sünnənin haqq, məfhum etibarıyla isə şiənin batil olduğunu deyir? Görəsən bunları görə-görə yenə də Nursinin tolerant olduğunu iddia edənlər heç olmasa bir az düşünmürlərmi?
Fəqan Məmmədov
Haramla müalicə
Tez-tez sual edirlər ki, yeyilməsi və ya içilməsi haram olan qidalardan müalicə məqsədi ilə istifadə etmək olarmı?
Cavab: Yeyilməsi və ya içilməsi haram olan qidalardan müalicə məqsədi ilə yalnız o vaxt istifadə etmək olar ki, xəstəliyin müalicəsi ancaq həmin haram qidayla mümkün olsun. Həmçinin xəstəlik adətən dözülməz dərəcədə şiddətli olsun. Əks təqdirdə caiz deyildir.
Şərabla müalicə
Bəzi fəqihlər məcburiyyət qarşısında qaldıqda belə şərabla müalicənin caiz olmadığını buyurublar. Amma Ustad Muhəmməd Cavad Məğniyyənin qeyd etdiyinə əsasən əksər fəqihlər bu əməli müalicənin yalnız və yalnız şərabla mümkün olduğu təqdirdə caiz bilirlər. Əlbəttə yenə də qeyd etməliyik ki, xəstəlik gərək adətən dözülməz dərəcədə şiddətli bir xəstəlik olsun. Əks təqdirdə səbr edib Allahdan şəfa diləməlidir. Çünki bütün dərdlərin və xəstəliklərin dəvası həqiqətən də Onun əlindədir.
Başqasının malından yemək
Sahibinin (istər kafir olsun istər müsəlman) izni olmadan hər hansı bir qidanı qəbul etmək caiz deyildir. Lakin fəqihlər bu məsələdən iki şeyi istisna ediblər. Birincisi budur ki, aşağıdakı ayədə zikr olunanların evlərində iznsiz olaraq təam yemək caizdir.
وَلَا عَلَىٰ أَنْفُسِكُمْ أَنْ تَأْكُلُوا مِنْ بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبَائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوَانِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَوَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمَامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوَالِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خَالَاتِكُمْ أَوْ مَا مَلَكْتُمْ مَفَاتِحَهُ أَوْ صَدِيقِكُمْ ۚ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَأْكُلُوا جَمِيعًا أَوْ أَشْتَاتًا
«Sizin özünüzə də öz evlərinizdə, yaxud atalarınızın evlərində, yaxud analarınızın evlərində, yaxud qardaşlarınızın evlərində, yaxud bacılarınızın evlərində, yaxud əmilərinizin evlərində, yaxud bibilərinizin evlərində, yaxud dayılarınızın evlərində, yaxud xalalarınızın evlərində, yaxud açarları əllərinizdə olan (səlahiyyətiniz çatan) evlərdə, yaxud dostlarınızın evlərində yemək yeməkdən heç bir günah gəlməz. Bir yerdə, yaxud ayrı-ayrılıqda yeməyinizdə də heç bir günah yoxdur.»[1]
Deməli ayədə sadalanan şəxslərin evlərində sahibinin icazəsi olmadan təam yemək olar. Amma əgər həmin şəxslər yeməyə icazə verməsələr, icazəsiz olaraq onların evində onlara aid olan qidalardan yemək haramdır.
Fəqihlərin istisna etdiyi ikinci yer isə budur ki, əgər şəxs başqasına məxsus olan bir meyvə ağacının yanından keçərsə, ziyan vurmamaq şərti ilə həmin ağacın meyvəsindən yeyə bilər. Ziyandan məqsəd nəzərə çarpacaq dərəcədə çox yeməkdir. Həmçinin gərək insan həmin yoldan meyvə yemək məqsədi ilə keçməsin. Yəni əgər evindən meyvə yemək niyyəti ilə çıxsa ondan yeyə bilməz. Bundan əlavə ağac gərək şəxsin keçdiyi yola yaxın olsun və əgər ağacın sahibinin icazə vermədiyini bilsə və ya güman etsə, meyvədən yeməsi caiz deyildir.
Şəhid Sani (r.ə.) «Şərhi-Lümə» kitabında bu əməlin tərk olunmasının daha yaxşı olduğunu qeyd edir. Səbəbini isə bu cür izah edir:
«Çünki bu barədə (halal və ya haram olmasında) alimlər arasında ixtilaf var. Həmçinin bu əməli qadağan edən hədis də nəql olunmuşdur…»[2]
Balıq və suda yaşayan digər heyvanlar
Suda yaşayan heyvanlardan balığın əti halaldır. Amma bu şərtlə ki, balıq pullu olsun. Pulsuz balıqların yeyilməsi haramdır. Muhəmməd ibn Müslim İmam Baqirdən (ə) pulsuz balıqların hökmü haqqında soruşduqda İmam Baqir (ə) belə cavab verir:
كل ما له قشر من السمك ، وما ليس له قشر فلا تأكله
«Pulu olan balıqlardan ye! Pulu olmayanları yemə!»[1]
Başqa bir hədisdə Əmirəl-möminin İmam Əlinin (ə) bu cür buyurduğu nəql olunur:
الا لا تأكلوا ، ولا تبيعوا ما لم يكن له قشر
«Pulu olmayanları satmayın və yeməyin!»[2]
İlanbalığı, angvil və skorbit balığı pulsuz olduqlarına görə haram balıqların sırasına daxildirlər. Onların haram olması barədə Əhli-Beytdən (ə) kifayət qədər hədislər nəql olunmuşdur. Hətta Şeyx Muhəmməd Hürr Amuli (r.ə.) «Vəsailuş-şiə» kitabında bu balıqların haram olmasına aid olan hədisləri ayrıca bir paraqraf altında cəm etmişdir.[3]
İlbiz, tısbağa, qurbağa, xərçəng və bütün suda-quruda yaşayanlar haramdır. Əbəl-Həsən (ə) buyurur:
لا يحل أكل الجرّي ، ولا السلحفاة ، ولا السرطان
«İlanbalığı, tısbağa və xərçəngi yemək halal deyildir.»[4]
Həmin hədisin davamında İmam (ə) qurbağaların da haram olduğunu buyurur. Krevetlərə gəlincə isə fəqihlər (islam hüquq alimləri) onların halal olduğunu yazırlar.
Məsələlər
1. Əgər balıq əvvəl pullu olub sonra hər hansı bir səbəbə görə pulları tökülərsə o balığın yeyilməsi halaldır. Bir gün bir nəfər İmam Sadiqdən (ə) balıqlar haqqında soruşur. İmam (ə) buyurur:
ما كان له قشر ، قلت : ما تقول في الكنعت ؟ قال : لا بأس بأكله
«Pulu olanları ye. Həmin şəxs yenə soruşur: Bəs “kənət” (balıq növü) haqqında nə deyərsən? İmam (ə) cavab verir: Onun yeyilməsinin heç bir eybi yoxdur…»[5]
Hədisdə adı keçən “kənət” balığı haqqında Şəhid Sani (r.ə) «Şərhi-Lümə» kitabında yazır: «Kənət zəif pulları olan bir balıq növüdür. (Suyun dibində) özünü quma sürtər və pulları tökülər. Sonra tökülmüş pulları (tədricən) yeniləri ilə əvəzlənər.»[6]
2. Yeyilməsi halal olan balıqların kürüləri halal, haram olan balıqların kürüləri isə haramdır. İmam Sadiq (ə) buyurur:
«Əgər yumurta əti halal olan heyvandandırsa onun yeyilməsinin heç bir eybi yoxdur. O, halaldır.»
3. İki balıqdan birinin halal digərinin isə haram olduğunu biliriksə, lakin hansının halal, hansının haram olduğu bizə məlum deyilsə hər ikisindən çəkinməyimiz vacibdir.
4. Pullu olub-olmadığını bilmədiyimiz balığı yemək caiz deyil.
5. Qarşımızda halal yaxud haram olduğunu bilmədiyimiz kürü varsa onu yeməyimiz caizdirmi (halaldırmı)? Bu barədə fəqihlərin görüşləri bir qədər müxtəlif olduğundan onları ayrı-ayrılıqda sizlərin nəzərinizə çatdırırıq:
Ayətullah Xoyi və Ayətullah Təbrizi: Əzhər (ən aşkar) nəzərə görə haramdır.[7]
Ayətullah Sistani:Həmin kürüdən (kürünü yeməkdən) çəkinmək vacibdir.[8]
Ayətullah Xomeyni:Şəkk halında səthi hamar olan kürünü yemək olmaz. Amma əgər kürünün səthi qaba və sərtdirsə yaxud onun sərt ya hamar olduğu məlum deyilsə və kürünün halal yoxsa haram balıqdan olduğu bilinmirsə həmin kürünün yeyilməsi halaldır.[9]
6. Bəzi xəstəliklərin müalicəsi üçün balığı diri-diri yeməyi və ya udmağı məsləhət görürlər. Bəs görəsən şəri cəhətdən bu məsələnin hökmü nədir? İxtiyari halda yəni heç bir zərurət olmadan balığı diri-diri yemək olarmı? Bu barədə fəqihlərin nəzərləri aşağıdakılardır:
Ayətullah Xoyi, Xorasani, Xomeyni, Təbrizi, Sistani, Lənkərani: (İxtiyari halda heç bir zərurət olmadan) balığı diri-diri yemək olar.[10]
Ayətullah Məkarim Şirazi[11]: (İxtiyari halda) işkallıdır (halal olmağı mübahisələdir). Zərurət məqamında isə müalicə üçün olarsa eybi yoxdur.
7. Fərz edək ki, bazardan pullu bir balıq almışıq. Evdə balığı bişirmək istədikdə onun qarnında başqa bir balığın olduğu məlum olur. Bu halda əgər həmin balıq da pullu balıqlardandırsa onu yemək olar. [12] Yox əgər aldığımız balığın qarnından çıxan balıq pulsuzdursa onu yemək haramdır. Lakin Ayətullah Seyyid Sistani bu məsələdə fərqli fikir bildirir: «Həmin balığın halal olması mübahisəlidir. Ehtiyata əsasən onu (digər balığın qarnından çıxan balığı) yeməkdən çəkinmək lazımdır.»[13]
Şərab
Şərab
Müqəddəs İslam şəriətinə əsasən şərab içmək haramdır və böyük günahdır. Şərabdan məqsəd bütün məst edici içkilərdir. Əgər hər hansı bir içkidə məstedicilik varsa o şərab hökmündədir və içilməsi mütləq şəkildə haramdır. Bəzi insanlar belə fikirləşirlər ki, məst oluncaya qədər içmək haram, az miqdarda içib məst olmamaq isə halaldır. Onların bu sözləri etdikləri çirkin və qəbih əmələ bəraət qazandırmaqdan başqa bir şey deyildir. İmam Sadiq (ə) buyurur:
«İçkilərdən çox içildiyi halda ağıla təsir etməyəni (yəni insanı məst etməyəni) halaldır. Lakin çox içildiyi halda ağlı aradan aparırsa ondan az miqdarda belə içmək haramdır.»[1]
Deməli istər çox olsun istərsə də az, şərab içmək mütləq şəkildə haramdır.
Bəziləri cahilliklərindən Qurani-Kərimdə şərabın haram edilmədiyini iddia edirlər. Halbuki, Quran ayələrində şərabın haram olmasına dair kifayət qədər dəlillər vardır:
يَسْأَلُونَكَعَنِالْخَمْرِوَالْمَيْسِرِۖقُلْفِيهِمَاإِثْمٌكَبِيرٌ
«Səndən xəmr (sərxoşedici içki) və qumar barəsində soruşurlar. De: İkisində də böyük günah vardır.»[2]
يَاأَيُّهَاالَّذِينَآمَنُواإِنَّمَاالْخَمْرُوَالْمَيْسِرُوَالْأَنْصَابُوَالْأَزْلَامُرِجْسٌمِنْعَمَلِالشَّيْطَانِفَاجْتَنِبُوهُلَعَلَّكُمْتُفْلِحُونَ
«Eyimangətirənlər! Şərabda (içkidə), qumarda, bütlərdə, faloxları da Şeytanəməlindənolanmurdarbir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız!»[3]
إِنَّمَايُرِيدُالشَّيْطَانُأَنْيُوقِعَبَيْنَكُمُالْعَدَاوَةَوَالْبَغْضَاءَفِيالْخَمْرِوَالْمَيْسِرِوَيَصُدَّكُمْعَنْذِكْرِاللَّهِوَعَنِالصَّلَاةِۖفَهَلْأَنْتُمْمُنْتَهُونَ
«Şübhəsiz ki, Şeytan şərab (sərxoşedici içki) və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaqdan ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?»[4]
Gördüyünüz kimi qeyd etdiyimiz birinci ayədə şərab içməyin böyük günah olduğu buyurulur. Məlumdur ki, günah haram bir işin müqabilində olar. Yəni əgər şərab içmək günah və günah iş görmək haramdırsa, deməli şərab içmək də haramdır. Həmçinin murdar və şeytan əməlindən olan bir şey heç şübhəsiz ki, haramdır.
Allahın Rəsulu (s) buyurur:
جمع الشر كله في بيت و جعل مفاتحه شرب الخمر
«Bütün şərlər bir evdə cəm edilmişdir. Şərab içmək isə həmin evin açarıdır.»[5]
Başqa bir hədisdə isə Peyğəmbərimiz (s) bu cür buyurur:
الخمر ام الفواحش و الكبائر
«Şərab bütün pozğunluqların və bütün böyük günahların anasıdır.»[6]
Məsumlardan (ə) nəql olunan hədislərdə şərab içilən süfrədə (insanın özü şərab içməsə də) yeyib-içmək və hətta o süfrə arxasında əyləşmək belə qadağan olunmuşdur. Belə ki, Peyğəmbərimiz (s) buyurur:
من كان يؤمن بالله و اليوم الآخر فلا يجلس على مائدة يشرب عليها الخمر
«Allaha və axirət gününə iman gətirmiş kəs, gərək şərab içilən süfrədə əyləşməsin.»[7]
Bu və bu kimi hədislərə istinad edərək fəqihlər şərab içilən süfrədə yeyib-içməyi və o süfrə arxasında əyləşməyi haram buyururlar.
Haram və halal heyvanlar
Dörd ayaqlılar
Ev heyvanlarından dəvə, inək, camış, qoyun və keçi kimi heyvanların əti halaldır. Vəhşi heyvanlardan isə dağ keçisi, çöl inəyi, ulağ (çöl uzunqulağı), ceyran, antilop kimi heyvanların əti halaldır. İmam Rza (ə) buyurur:
«Allah-Təala sizə inək, dəvə və qoyun ətini halal etmişdir…»[1]
Əbdullah ibn Cündəb deyir:
« İmam Əlidən (ə) camış əti və südü barəsində soruşdum. Buyurdu: Heç bir eybi yoxdur.»[2]
Həmçinin ev heyvanlarından at, uzunqulaq (eşşək) və qatırın əti halaldır. Lakin onların yeyilməsi məkruhdur. Bu heyvanlar haqqında nəql olunmuş hədislərin birində İmam Sadiq (ə) buyurur:
وليس بحرام
Bu hədisdən at, qatır və uzunqulağın haram olmadığı məlum olur. Lakin digər bir hədisdə İmamdan (ə) həmin üç heyvan haqqında soruşulduqda İmam (ə) bu cür cavab verir:
لا تأكلها
İmamın (ə) bu sözündən isə haqqında danışdığımız heyvanların məkruh olduğu məlum olur. Yəni o heyvanların ətini yemək haram deyil halaldır. Lakin yeməməyin isə savabı vardır. Çünki məkruh bir əməli icra etməkdə heç bir günah yoxdur. Amma onu tərk etmək savabdır. Buna görə də ikinci hədisdə İmam (ə) “onları yeməyin”-deyə buyurur. «Şərhi-Lümə» kitabında qatırın at və uzunqulağa nisbətən daha çox məkruh olduğu qeyd olunur. Şəhid Sani (r.ə.) yazır: «Çünki qatır at və uzunqulağın izdivacından əmələ gəlir. At və uzunqulaq hər ikisi məkruhdurlar. Nəticədə iki məkruh cəm olur (yəni iki məkruh heyvanın cütləşməsindən əmələ gələn heyvanın məkruhluğu daha çoxdur).»[5]
İt, donuz və çöl donuzunun (qaban) əti haramdır. Həmçinin pişiyin də əti haramdır. Çünki pişik yırtıcı heyvanların bir növüdür. Yırtıcı heyvanların əti isə haramdır. Məsələn: Şir, bəbir, canavar, pələng, ayı, çaqqal, kaftar, tülkü və s. yırtıcı heyvanların əti haramdır.
Allah-Təala buyurur:
«Həqiqətən (Allah) sizə ölmüş heyvanı, qanı, donuz ətini və (kəsilərkən başı üzərində) Allahdan başqasının adı çəkilmiş heyvanı haram etmişdir.»[6]
İmam Sadiq (ə) buyurur:
«Yırtıcı heyvanlardan heç nə yeməyin (yəni onların əti, südü, piyi və s. haramdır).»[7]
Dovşan və kirpi əti haramdır.Şeyx Muhəmməd Həsən Nəcəfi (r.ə.) «Cəvahirul-Kəlam» kitabında yazır: «Kirpi ətinin haram olmasında heç bir ixtilaf yoxdur. Hətta bu barədə icma var.»[8] Dovşan ətinin haramlığı haqqında isə İmam Rza (ə) belə buyurur:
وحرم الارنب ، لانها بمنزلة السنور ، ولها مخاليب كمخاليب السنور وسباع الوحش
«Dovşan əti (sizə) haram edilmişdir. Çünki o pişik kimidir. Pişiyin və digər vəhşi heyvanların pəncəsi kimi onun da pəncəsi vardır…»[9]
Həmçinin porsuq əti də haramdır. Çünki Məsumlardan (ə) gələn hədislərdə köpək dişi (yırtıcı heyvanlara məxsus) və pəncəsi olan heyvanların haram olduğu buyurulmuşdur. Porsuqda isə bunların hər ikisi var.
Mühəqqiq Hilli «Şəraiul-İslam» kitabında siçan, siçovul, dələ, sincab kimi heyvanların haram olduğunu yazır.[10]
İmam Cəfər Sadiq (ə) fiqhi 